Η πολιτική βούληση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενεργειακή αξιοποίηση της βιομάζας από τα κράτη-μελη έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς, καθώς το 2010 διαπιστώθηκε σημαντική αύξηση της παραγωγής πρωτογενούς ενέργειας από στερεή βιομάζα.
Η ετήσια παραγωγή πρωτογενούς ενέργειας από στερεή βιομάζα ανήλθε σε 79,3 Mtoe το 2010, ποσότητα μεγαλύτερη κατά 8% από την αντίστοιχη του 2009. Η αύξηση αυτή (2009-2010) είναι μεγαλύτερη από εκείνη που παρουσιάστηκε κατά τη διετία 2008-2009 (4%).
Η βιομάζα που παράγεται κάθε χρόνο στον πλανήτη μας υπολογίζεται ότι ανέρχεται σε 172 δισεκ. τόνους ξηρού υλικού, με ενεργειακό περιεχόμενο δεκαπλάσιο της ενέργειας που καταναλίσκεται παγκοσμίως στο ίδιο διάστημα.Το τεράστιο αυτό ενεργειακό δυναμικό παραμένει κατα το μεγαλύτερο μέρος του ανεκμετάλλευτο , καθώς , σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, μόνο το1/7 της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας καλύπτεται από τη βιομαζα και αφορά κυρίως τις παραδοσιακές χρήσεις της (καυσόξυλα κλπ.).
Στην Ελλαδα , τα κατ΄έτος διαθέσιμα γεωργικά και δασικά υπολλείματα ισοδυναμούν ενεργειακά με 3-4 εκατ. τόνους πετρελαίου , ενώ το δυναμικό των ενεργειακών καλλιεργειών μπορεί , με τα σημερινά δεδομένα , να ξεπεράσει άνετα εκείνο των γεωργικών και δασικών υπολειμμάτων. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί ενεργειακά στο 30-40% της ποσότητας του πετρελαίου που καταναλώνεται ετησίως στη χώρα μας. Σημειώνεται ότι 1 τόνος βιομάζας ισοδυναμεί με περίπου 0,4 τόνους πετρελαίου. Εντούτοις με τα σημερινά δεδομένα καλύπτεται μόλις το 3% περίπου των ενεργειακών αναγκών της με τη χρήση της διαθέσιμης βιομάζας.
H βιομάζα στη χώρα μας χρησιμοποιήται κυρίως για την παραγωγή , κατά το παραδοσιακό τρόπο , θερμότητας στον οικιακό τομέα (μαγειρική,θερμανση) για τη θέρμανση θερμοκηπίων , σε ελαιουργεία , καθώς και , με τη χρήση πιο εξελιγμένων τεχνολογιών ,στη βιομηχανία (εκκοκκιστήρια βαμβακιού, παραγωγή προιόντων ξυλείας, ασβεστοκάμινοι κ.α.), σε περιορισμένη, όμως κλίμακα.Ως πρώτη ύλη σε αυτές τις περιπτώσεις χρησιμοποιούνται υποπροιόντα της βιομηχανίας ξύλου, ελαιοπυρίνοξυλα, κουκουτσια ροδακίνων και άλλων φρούτων , τσόφλια αμυγδάλων, βιομάζα δασικής προέλευσης, άχυρο σιτηρών , υπολείμματα εκκοκκισμού κ.α.
Παρ' όλα αυτά, οι προοπτικές αξιοποίησης της βιομάζας στη χώρα μας είναι εξαιρετικά ευοίωνες, καθώς υπάρχει σημαντικό δθναμικό, μεγάλο μέρος του οποίου είναι άμεσα διαθέσιμο. Παράλληλα, η ενέργεια που μπορεί να παραχθεί είναι , σε πολλές περιπτώσεις, οικονομικά ανταγωνηστική αθτής που παράγεται από τις συμβατικές πηγές ενέργειας.
Απο πρόσφατη απογραφή, έχει εκτιμηθεί ότι το σύνολο της άμεσα διαθέσιμης βιομάζας στην Ελλάδα συνίσταται από 7.500.000 περίπου τόνους υπολειμμάτων γεωργικών καλλιεργειών (σιτηρών, αραβόσιτου, βαμβακιού , καπνού , ηλίανθου, κλαδοδεμάτων , κληματίδων , πυρηνόξυλου κ.α.), καθώς και από 2.700.000 τόνους δασικών υπολειμμάτων υλοτομίας (κλάδοι,φλοιοί κ.α.). Πέραν του ότι το μεγαλύτερο ποσοστό αυτής της βιομάζας δυστυχώς παραμένει αναξιοποίητο.
Άμεσα διαθέσιμη βιομάζα στην Ελλάδα
• Υπολείμματα γεωργικών καλλιεργειών (7.500.000 tones/y)
– Πυρηνόξυλο
– Εκκοκκιστήρια βάμβακος
– Πυρήνες φρούτων ( π.χ. ροδάκινα, βερίκοκα, κ.ά.)
– Άχυρο
– Ρυζοφλοιοί
– Στελέχη & σπάδικες καλαμποκιού
– Κλαδοδέματα οπωροφόρων, ελιάς κι αμπελιού
• Δασικά υπολείμματα υλοτομίας (2.700.000 tones/y)
– Θρυμματισμένο ξύλο δασικής προέλευσης
– Υπολείμματα από διαχείριση δασικών οικοσυστημάτων (κορυφές,
φλοιοί, κ.ά.)
• Ενεργειακές καλλιέργειες για στερεά ή υγρά βιοκαύσιμα.
• Βιοαποδομήσιμο κλάσμα αστικών απορριμμάτων
– (ζυμώσιμα και χαρτί)
Ενεργειακές καλλιέργειες στην Ελλάδα
• Την προσεχή δεκαετία, μπορούν να αποδοθούν στις
ενεργειακές καλλιέργειες 100-150 εκατ. στρέμματα
γεωργικής γης:
– αποφυγή προβλημάτων των επιδοτήσεων των γεωργικών
πλεονασμάτων και
– αύξηση των ευρωπαϊκών ενεργειακών πόρων.
• 10 εκατ. στρέμματα καλλιεργήσιμης γης έχουν ήδη
περιθωριοποιηθεί ή προβλέπεται να εγκαταλειφθούν
στο άμεσο μέλλον.
• Εάν η έκταση αυτή αποδοθεί στις ενεργειακές
καλλιέργειες, αναμένεται καθαρό όφελος σε ενέργεια
5-6 ΜΤΙΠ, δηλαδή στο 50-60% της ετήσιας
κατανάλωσης πετρελαίου στην Ελλάδα.
